Trích Từ: Phật Giáo Việt Nam
Thích Đạt Ma Phổ Giác
“Mong muốn mà không được như ý khổ”: Những gì mình muốn mà không được thì khổ. Ví dụ đi thi mong muốn được đậu mà lỡ rớt thì sao? – Khổ quá! Ngoài việc thi cử ra còn bao nhiêu thứ cầu mong khác nữa. Như trong công việc làm ăn, trong tình cảm… nhiều người muốn tự vẫn vì cầu mong mà không được toại nguyện.
Con người khổ khi không được toại nguyện, như ý do tham muốn, khao khát quá đáng những nhu cầu cần có của bản thân. Chẳng hạn như lúc đói thì muốn có cái ăn cái mặc đầy đủ, lúc no lại muốn giàu sang phú quý, có kẻ hầu người hạ.
Ngoài ra còn có những nỗi khổ trong cuộc sống. Ở đời nếu được những việc như ý thì người ta vui, không như ý thì buồn, buồn tức là khổ. Mỗi người chúng ta thử nhìn lại cuộc đời mình xem được nhiều điều như ý hay bất hạnh khổ đau? Người có diễm phúc thì điều bất như ý ít hơn, nhưng tất cả đều có việc bất như ý. Đã bất như ý thì khổ hay vui? Đương nhiên là khổ!
Con người chịu khổ khi phải tiếp xúc với những thứ mình không thích hoặc oán ghét. Người ta ở đời hễ hy vọng càng nhiều thì thất vọng càng lắm. Bất luận trong một vấn đề gì, số người được toại nguyện thì quá hiếm hoi mà kẻ bất như ý thì không sao kể xiết. Muốn được kết quả tốt đẹp người ta phải vận dụng không biết bao nhiêu năng lực, lao tâm tổn trí, mất ăn bỏ ngủ, chỉ mong sao cho chóng đến ngày thành công. Thế rồi, chẳng may những điều mong ước ấy không thành, sự đau khổ không biết đâu là bờ bến.
Chúng tôi xin nêu lên vài thí dụ về những thất vọng mà người đời thường gặp nhiều nhất.
♦ Thất vọng vì công danh: Trong đời, danh vọng thường là một miếng mồi ngon mà phần đông người đời ưa thích, nhưng miếng mồi ấy phải đâu dễ giành giật được. Không nói gì đến những kẻ nhảy dù muốn làm quan tắt nên phần nhiều hay thất bại, chỉ nói đến trường hợp những kẻ mong cầu danh vọng một cách chánh đáng bằng năng lực, tài trí của mình thôi cũng phải nếm bao mùi thất bại, cuối cùng may ra mới được thành công.
♦ Thất vọng vì phú quý: Số người thất vọng vì công danh đã nhiều, nhưng số người thất vọng vì phú quý cũng không phải ít. Muốn cho mau giàu nhiều người tìm mưu này chước nọ để lừa phỉnh người ta, nhưng rồi mưu gian chước lận đỗ bể ra, tài sản bị tịch thu, bản thân bị tù tội, gia quyến bị nhục nhã theo thật là khổ.
♦ Thất vọng vì tình duyên: Tình duyên cũng là một điều làm cho bao người phải điêu đứng, khổ sở. Trong trường tình ái thử hỏi mấy ai được toại nguyện, nhan nhãn trên báo chí hằng ngày những câu chuyện tình duyên trắc trở đưa đến sự quyên sinh thật không sao kể xiết. Đấy là “mong cầu không được cho nên khổ”.
